Bà mẹ nào trên thế giới
cũng yêu con, nhưng cách yêu và thể hiện tình yêu khác nhau. Giữa "Tình
yêu dòng nước mát" và "tình yêu dòng máu đào", người Israel quan
niệm nước mát chỉ giải cơn khát nhất thời còn "dòng máu đào" là tình
yêu con phải nhìn xa trông rộng, đem lại lợi ích suốt đời cho con, đào
tạo đứa trẻ trở thành bản lĩnh, thực sự mạnh mẽ trong đường đời.
Người mẹ Do Thái nói rằng “phụ
huynh 100 điểm không bằng phụ huynh 80 điểm”. Có ba điều mà người mẹ không nên
làm với con là: Không thỏa mãn trước; Không thỏa mãn tức thời; Không thỏa mãn
quá mức yêu cầu của con.
"Cha mẹ ẩn giấu 20%
tình yêu con để trở nên lý trí, khoa học, nghệ thuật trong cách dạy con. Ở
Israel có những trường quý tộc nhưng lại đào tạo và rèn luyện cho học sinh biết
được khó khăn, thử thách. Có một chỉ số được các vị phụ huynh đánh giá cao ở
trẻ là AQ - chỉ số vượt khó. Càng con nhà khá giả càng cần rèn luyện chỉ số
này"
Người Israel tự đưa ra công
thức cho chỉ số vượt khó AQ của họ là: 20% IQ + 80% (AQ + EQ) = 100% thành
công. (IQ:chỉ số thông minh, EQ: chỉ số cảm xúc). Họ tin rằng điểm số tốt nghĩa
là trường học tốt, trường học tốt sẽ có tấm bằng đẹp, tấm bằng đẹp sẽ có công
việc tốt, nhưng công việc tốt khác với người có sự nghiệp thành công.
Những bà mẹ Do Thái luôn nhớ
một câu châm ngôn “Con lừa thồ sách”, ý muốn gửi một thông điệp tới các con
rằng: “Nếu chỉ đọc sách mà không ứng dụng nó trong cuộc sống thì cũng chỉ là
trí tuệ chết mà thôi”.
Và vì thế, người Do Thái coi
làm việc nhà là dạy trẻ cơ hội sinh tồn cơ bản. Theo một nghiên cứu của Tạp
chí giáo dục Gia đình tại Israel thì tỷ lệ thất nghiệp của người không biết làm
việc nhà cao hơn 15 lần người biết làm việc nhà, thu nhập bình quân của họ cũng
thấp hơn 20% so với người thạo việc gia đình. Họ dạy con làm việc nhà từ nhỏ,
tùy theo lứa tuổi, và thông thường, trẻ 2 tuổi đã có thể tự phục vụ bản thân.
“Người Do Thái có câu nói nổi
tiếng là ‘bố mẹ đừng làm quản gia mà hãy làm quân sư cho con’ ý nói hãy chỉ
hướng dẫn, tư vấn cho con, đừng quá bao bọc và làm thay con mọi việc. Tuyệt đối
không rơi vào căn bệnh 421 (4 ông bà nội ngoại, 2 bố mẹ vây quanh 1 đứa trẻ) vì
điều đó chẳng khác cha mẹ sẵn sàng là nô lệ của con và chỉ đầu độc con mà thôi”
Đồng quan điểm này, bà Meirav
Eilon Shahar, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Israel tại Việt Nam cho rằng, trong
thế giới đầy biến động hiện nay, việc giáo dục con luôn cần sự điều chỉnh và
đầu tư lâu dài.
Theo bà, ở bất kỳ đâu trên thế
giới, cha mẹ và giáo viên luôn là hình mẫu gần gũi của trẻ, vì thế có mối liên
hệ tự nhiên, ý nghĩa giữa cha mẹ và con cái. Việc giáo dục trẻ ngày nay phức
tạp hơn trước đây nhiều. Thế giới ngày nay thay đổi chóng mặt và người làm cha
mẹ đôi khi không bắt kịp. Trẻ có thể tiếp cận với nhiều thông tin, có khi đi
trước bố mẹ một bước, chúng ngày càng độc lập và phụ huynh không thể áp đặt,
nhưng vẫn phải giữ vững vị trí là người đi đầu, hướng dẫn.
Nhưng có một điều chung cần
thực hiện là các con đều cần được tôn trọng. Bố mẹ khuyến khích trẻ đưa ra ý
tưởng riêng, có thể ra ngoài những khuôn mẫu thông thường, thậm chí tranh luận
với người lớn. Khuyến khích con đặt câu hỏi để giúp con luôn sáng tạo, linh
động... "có lúc tôi cũng thấy hối hận khi không thể thoát ra quanh những
câu hỏi bất tận của con", bà Shahar đùa vui. Bà cũng động viên con tham
gia các hoạt động ngoại khóa để trẻ phát huy các thiên hướng và những sở trường
của mình.
“Khen ngợi con cũng rất cần
thiết, khi con được điểm cao, lúc con thể hiện là một người bạn tốt ở trường...
Với trẻ, thất bại cũng quan trọng. Phải để trẻ thử điều mới, phải biết liều
lĩnh, để trẻ hiểu rằng không phải mọi điều đều thành công. Khi con làm sai,
không phán xét trẻ, để trẻ học hỏi từ thất bại của chính mình và tìm ra cách có
thể làm khác vào lần sau”
"Trẻ em ngoài nghĩa vụ còn
có các quyền lợi: được tôn trọng, được thất bại, được có ý kiến. Nên đặt trách
nhiệm cho con nhưng chỉ vừa sức vì trẻ con luôn cần được vui chơi. Bố mẹ tạo
điều kiện tốt nhất cho con, ai cũng muốn con cái thành công nhưng chỉ là người
tư vấn, khuyên bảo chứ không ép buộc", bà Shahar chia sẻ.
Ngoài ra, một cách giáo dục nhằm tăng tính tư duy của con là
khuyến khích con đặt câu hỏi, con hỏi càng nhiều càng tốt. Vì ngoài nghĩa vụ là
quyền lợi được tôn trọng, quyền được thất bại thì còn có quyền có ý kiến
riêng.
“Thất bại kể
cả người lớn và trẻ em đều phải trải qua, trẻ con có thể được thất bại nhưng
người lớn không được phán xét mà coi đó là cơ hội để học thành công”.
Điều này cũng được thể hiện qua việc giới trẻ ở Israel khi đến
18 tuổi có bạn trai hay gái đều được ra ở riêng. Cứ hàng tuần, tới chiều thứ 6
phải trở về gia đình để ăn cơm, trước khi ăn cơm người bố thường đọc Kinh,
trong nội dung đó nhắc lại cho người con phải biết ơn ông bà, bố mẹ đã sinh ra
con. Nhờ có mẹ mới giữ được ngọn lửa cho gia đình. Điều này lặp đi lặp lại liên
tục trong quãng đời của người con và giúp cho người con thêm gắn bó với gia
đình hơn.
Bên cạnh đó, người dân Israel luôn có những suy nghĩ làm sao
phát huy hết được tối đa năng lực của mỗi người. Mặc dù là nước có dân số ít
nhưng Israel luôn là nước dẫn đầu thế giới về những người tài giỏi, ví như
Albert Einstein, Karl Marx (nguồn gốc từ Israel)